Byggekostnadsindeks for bustader, mai 2015

Berre nasjonalt nivå.

Månadleg.

Priser pr. 15. i månaden vert oppgitt. Produksjonstid om lag 2 veker. Statistikken vert publisert om lag den 12. i den påfølgjande månaden.

Tal rapporteres til Eurostat.

Mikrodata vert lagra som tekstfiler på Unix.

Føremålet er å måle kostnadsutviklinga i produksjonen av bustadbygg. Indeksen blir brukt til justering av byggjekontraktar. I tillegg blir den brukt til økonomiske analyser, for eksempel til å berekne prisutviklinga i næringa i nasjonalrekneskapen.

Indeksen er utarbeidd sidan 1978. Før den tid laga Aspelin-Stormbull byggjekostnadsindeksar for Oslo-området for tomannsbustader av tre og bustadblokker. Desse indeksane går tilbake til 1932.

Statistikken er viktig for entreprenørar som vil sikre byggjekontraktar mot kostnadsendringar. Internt i SSB er Nasjonalrekneskapen ein sentral brukar.

Ingen eksterne brukarar har tilgang til statistikk før statistikken er publisert samtidig for alle kl. 08.00 på ssb.no etter varsling minst tre månader før i Statistikkkalenderen.

Likebehandlingsprinsippet

Byggjekostnadsindeksar er input prisindeksar og måler prisutviklinga på innsatsfaktorane i byggje- og anleggsproduksjonen, slik som arbeidskraft, materialar, transport og maskiner. Byggjekostnadsindeksane avvik frå SSB sine prisindeksar for nye bustader ved at dei ikkje omfattar viktige elementer som påverkar output-prisen, nemleg produktivitetsendringar og endringar i entreprenørens fortenestemarginer.

Statistikklova §2-2.

Rådsforordninga (EF) nr. 1165/98 av 19. mai 1998.

Indeksane måler prisutviklinga på materialar, arbeidskraft, maskiner, transport og anna som inngår i produksjonen av bustadbygg. Det er to typar observasjonar for desse varene og tenestene som vert målt, nemleg kostnadsandelar og prisar. Kostnadsandelane vert målt om lag kvart tiande år og dannar grunnlaget for vektene til dei varene og tenestene vi hentar priser på. Populasjonen for prisundersøkinga er alle dei varene og tenestene som inngår i produksjonen. Utvalet av varer og tenester blir bestemt i kostnadsundersøkinga. Prisane vert målt månadleg.

Materialprisane vert henta med skjema frå bedrifter som sel byggjevarer til entreprenørar, byggmeistrar, installatørar osv.

Arbeidskraftkostnadene vert henta frå Statistisk sentralbyrå sin kvartalsvise arbeidskostnadsindeks (AKI) som er forbedra med data fra a-ordninga. A-ordninga inneber at SSB får informasjon om lønn og ansatte gjennom a-meldinga i staden for fleire ulike kjelder som var tilfelle tidlegare. Indeksen måler endringer i gjennomsnittlege arbeidskraftkostnader per enhet utført arbeid. Arbeidskraftkostnad = direkte + indirekte personalkostnader.  Direkte personalkostnad = kontantytelser / lønnskostnad. Indirekte personalkostnader = «resten» av kostnadene. AKI for bkibol  er tilpassa ved å velgje ein spesifikk tellepopulasjon og kostnadsvariablar.

Maskinkostnadene vert justerte med NTNU sin månadlege statistikk over maskinkostnader.

Transportkostnadene vert justerte med Statistisk sentralbyrå sine månadlege kostnadsindeksar for lastebiltransport.

Materialprisane vert innhenta frå eit utval på 420 bedrifter. Bedriftene vert trekte frå Bedrifts- og foretaksregisteret og blir stratifisert etter næring, omsetning og regionar.

Spørjeskjema blir sendt ut kring den 12. i statistikkmånaden, og fristen for innsending er 10 dagar seinare. Nær halvparten av oppgåvegjevarane velger å svare på skjemaet på internett framfor å nytte papirskjema. Oppgitte prisar for ein månad blir samanlikna med prisar frå føregåande månad. I tillegg blir prisendringar på varer innen same varegruppe samanlikna. Dersom prisendringa frå føregåande månad endrar seg meir enn +/- 15 prosent, vert oppgåvegjevar kontakta.

Oppgåvebyrde

Ein oppgåvegjevar brukar i gjennomsnitt 17,5 minutt i månaden til å fylle ut skjema. Dette gir ein tidsbruk for heile utvalet på 1 050 timar eller 131 dagsverk i året.

Oppgitte prisar for ein månad vert samanlikna med prisar gitt i føregåande månad. Ein ser og på lengre tidsseriar av prisar. I tillegg samanliknar ein prisendringar på varer innan same varegruppa. Dersom prisendringa frå føregåande månad endra seg meir enn +/- 15 prosent, kontaktar ein oppgåvegivar over telefon. Også varer kor det er stor spreiing i prisendringa frå den førre månaden vert undersøkt nærare.

Delindeksar og indeksar på representantvarenivå vert kontrollerte mot historiske seriar og vert samanlikna med annan statistikk.

Ikkje relevant

Byggjekostnadsindeksen blir berekna som ein Laspeyre prisindeks med faste vekter. Nytt vektgrunnlag er teke i bruk i januar 2000. Vektgunnlaget er utarbeidd i samarbeid med Selmer ASA, Block Watne AS og Nordbohus AL. Arbeidet er følgd opp av sentrale aktørar i byggje- og anleggsnæringa gjennom eit arbeidsutval og ei referansegruppe. Vektgrunnlaget byggjer på kalkylar og rekneskapstal for 7 blokkprosjekt og 4 einebustadprosjekt. Det vart plukka ut prosjekt som i storleik og standard låg nær opptil gjennomsnittet frå SSB sine undersøkingar over einebustader og fleirbustadhus fullført i 1997 og 1998. Vektgrunnlaget er utarbeidd i samsvar med Norsk Standard for spesifikasjon av kostnader i byggjeprosjekt NS 3453.

Byggjekostnadsindeksen for bustader i alt er sett saman av dei to indeksane for einebustader og bustadblokker. Vektene som vert nytta er kvadratmeter bruksareal for bustader sett i gang multiplisert med gjennomsnittleg pris i kroner per kvadratmeter bruksareal.

Datakjelder for arbeidskostnadene har endra seg over tid. I starten blei dei berekna med utgangspunkt i dei årlege tariffoppgjerane og NHO sin statistikk over gjennomsnittleg timeforteneste. I 1999 gjekk vi over til å bruke SSB sin egen lønsstatistikk. I 2018, frå og med augustindeksen, tok vi i bruk data frå SSB kvartalsvise arbeidskraftskostnadsindeks med basis i a-ordninga.

Det er brot i tidseriane for Byggjekostnadsindeksen for bustader i januar 2000, i forbindelse med overgangen til nytt vektgrunnlag. Byggjekostnadsindeksen for rekkjehus blei lagt ned. Samtidig starta publiseringa av ein ny delindeks for grunnarbeid.