Potetferien er avlyst

SSB sine tal frå forbruksundersøkinga, viser at det gjennomsnittlege potetforbruket i 2012 var nede i 22,1 kilo per person. Det er 3 kilo mindre enn i 2009, og heile 16 kilo mindre enn i 2001. Saman med andre potetprodukt, som pommes frites og potetgull, vert det 27,4 kilo per person.

Stordomstida for poteten i det norske kosthaldet var på 1950-talet, då nordmenn åt om lag 80 kilo poteter per person. 

47 kilo til overs

Potetdyrkinga er nede i éin femdel av det ho var på 1950-talet, og har gått ned frå 1 400 000 tonn i 1954 til i 363 200 tonn i 2016, viser statistikken over potet- og grovfôravlingar.

Men sjølv om potetavlingane har sokke, har dei lege stabilt sidan 1980-talet, trass at forbruket har gått vidare ned. Me et 22,1 kilo kvar, men 363 200 tonn delt på 5 277 762 nordmenn, er 69 kilo. Så etter me har ete, er det 47 kilo til overs.

På toppen av det importerer me poteter, 60 000 tonn i 2016. Trenden er aukande, med eit toppår i 2012, då me importerte 73 000 tonn poteter.

No skal kanskje ungane gjere andre ting enn å plukke poteter i haustferien, og det kan spesielt hedmarksungane seie seg glade for. Der var det i 2016 nemleg avlingar på 145 000 tonn poteter, nesten halvparten av alle potetene i landet.

Det er i særklasse, sjølv samanlikna med dei andre potetfylka Nord-Trøndelag, Vestfold og Oppland. Vestfold dyrker nestmest poteter, med sine 52 600 tonn i 2016.

Meir potetgull

På den same tida går forbruket av andre potetprodukt opp, som potetgull og pommes frites. I åra 1999 til 2003 låg forbruket for slike produkt jamt på 4,5 kilo per person, medan det frå 2004 og fram til 2012 steig jamt kvart år til 5,3 kilo per person. Til saman gjev det forbruk av poteter på over 27 kilo per person.

Dei tilverka potetprodukta kan vere éin av årsakane til at potetavlingane ikkje har sokke særleg meir sidan 1980-talet, trass at forbruket av poteter søkk så kraftig.

Poteten har møtt konkurranse frå ris og pasta, som nordmenn har ete meir av dei siste åra. Forbruket av ris har auka frå 2,4 kilo per person i 1999 til 3,2 kilo i 2009, før ris fall ned att til 2,4 kilo i forbruksundersøkinga i 2012. Pastaforbruket har òg auka jamt og trutt frå 3,7 til 4,5 kilo i den same perioden.

Kjøtforbruket har òg auka ganske dramatisk, og har halde fram å auke i åra forbruksundersøkinga er gjort. Frå 1999 til 2012 auka gjennomsnittleg kjøtforbruk frå 45,1 til 50,8 kilo.