Avfallshandtering ved avfallsanlegg

Animalske biprodukt er slakteavfall, vom-/tarminnhald og liknande.

Avfall er definert i forureiningslova §27. I statistikken er reine massar som jord, stein, grus og liknande ikkje med.

Avfallsbehandlingsanlegg omfattar deponi, forbrenningsanlegg, komposteringsanlegg og biogassanlegg som har godkjenning til drifta si frå forureiningsmyndigheitene.

Avfallshandtering blir vanlegvis definert som alt som blir gjort med avfallet frå og med kasting til og med endeleg plassering. Nemninga behandling/disponering, som medfører ei fysisk eller kjemisk endring av avfallet (materialgjenvinning, kompostering eller forbrenning) eller endeleg plassering (deponi, dumping, eksport, ombruk), blir brukt i avfallsrekneskapen og avfallsstatistikken.

Avløpsslam er slam, filtermedium og liknande materiale frå reinsing av sanitært og kommunalt avløpsvatn, unntatt ristgods. Inkluderer også vassverkslam, dvs. slam frå anlegg som reinsar drikkevatn.

Biologisk behandling omfattar kompostering og biogassbehandling.

Biogassbehandling er ei form for anaerob (utan tilgang på oksygen) nedbryting av biologisk avfall. Biogassen som oppstår består av 60 prosent metan og 40 prosent karbondioksid.

Deponering er endeleg plassering av avfall på godkjent fyllplass.

Energiutnytting er utnytting av den energien som blir frigjort ved avfallsforbrenning, for eksempel til oppvarming av bygningar.

Farleg avfall (tidlegare spesialavfall) er avfall som krev særskilt behandling, og er definert i kapittel 11 i avfallsforskrifta. Farleg avfall blir rekna som ein materialtype i avfallsstatistikken på overordna nivå, men omfattar ei rekke ulike materiale og produkt.

Feitt fra feittutskiljarar er frå verksemder som produserer, lagar eller behandlar mat.

Fiskeavfall og anna marint avfall er fiskeriavfall (fiskerestar, slo, hovud og anna frå tradisjonell fiskeindustri) og fiskeoppdrettsavfall (slakteavfall, vom-/tarminnhold og liknande).

Husdyrgjødsel er møkk eller urin, med eller utan strø, frå husdyr.

Kompostering er ei form for aerob biologisk behandling, nedbryting av avfall ved hjelp av levande organismar, der nedbrytinga av avfallet skjer med tilgang på oksygen.

Matavfall er lett nedbrytbart, organisk avfall. Det inkluderer matavfall frå hushald og storhushald/næring.

Materiale er stoff som har forholdsvis like fysiske og kjemiske eigenskapar.

Materialgjenvinning er utnytting av avfallet slik at materialet blir beheldt heilt eller delvis. Eksempel er produksjon av skrivepapir frå innsamla returpapir.

Park- og hageavfall er plantemateriale frå hagar, parkar og grøntanlegg.

Vegetabilskbasert avfall frå næringsmiddelindustri er frukt- og grønsaksrasp, fruktsaft, alkoholar og liknande fraksjonar frå næringsmiddelindustrien.

Standard for kommuneinndeling

Namn: Avfallshandtering ved avfallsanlegg
Emne: Natur og miljø

Seksjon for energi-, miljø- og transportstatistikk

Landstal

Kvart tredje år fram til 2004. Frå og med teljeåret 2004 til og med 2011, årleg statistikk. Det blei ikkje laga tal for åra 2012–2016. Frå og med teljeåret 2017 er det igjen ein årleg statistikk.

Tala blir delvis brukte inn i avfallsrekneskapen, som igjen er grunnlaget for rapportering på avfallsstatistikkforordninga, Regulation (EC) No 2150/2002. På sikt er det tenkt å ha ei endå større integrering med avfallsrekneskapen.

SSB lagrar innsamla og reviderte data på ein sikker måte, i tråd med gjeldande lovverk for databehandling.

SSB kan gje tilgang til datagrunnlaget (avidentifiserte eller anonymiserte mikrodata) som statistikken byggjer på, til forskarar og til offentlege myndigheiter som skal utarbeide statistiske resultat og analysar. Tilgang kan bli gjeven etter søknad og på vilkår. Sjå meir om dette på Tilgang til data fra SSB.

Statistikk over kommunalt avfall blei publisert av SSB kvart tredje år frå 1992 til 1999. Denne statistikken omfatta blant anna avfallshandtering som kommunane stod for eller hadde administrativt ansvar for. Etter kvart har ein stadig større del av næringsavfallet blitt handtert utanfor kommunalt administrert avfallshandtering. Frå og med 2001 blei avfallshandtering skilt ut som ei eiga årleg skjemaundersøking, og private avfallsanlegg blei inkluderte i tillegg til dei kommunale. Alle deponi og forbrenningsanlegg har etter kvart fått rapporteringsplikt til Statsforvaltar eller Miljødirektoratet. For å spare oppgåvegivarane for dobbeltrapportering, blei det frå og med 2009 laga eit opplegg for å hente data direkte frå deira databasar. Frå og med 2010 er også deponi og forbrenningsanlegg i industrien inkluderte i statistikken.

Statistikken blei lagt på vent i åra 2012–2016. Då statistikken blei tatt opp att oppretta SSB og Miljødirektoratet eit skjema for rapportering på avfall behandla ved biologiske anlegg. Dette skjemaet er no ein del av rapporteringa på behandling av slam. Alle tal som inngår i denne statistikken blir henta frå forskjellige skjema hos Miljødirektoratet.

Sentrale brukarar er Miljødirektoratet, Klima- og miljødepartementet, statsforvaltarane sine miljøvernavdelingar, renovasjonsselskap og interesseorganisasjonar.

Ingen eksterne brukarar har tilgang til statistikk før statistikken er publisert kl. 08.00 på ssb.no etter varsling minst tre månader før i Statistikkalenderen. Dette er eit av dei viktigaste prinsippa i SSB for å sikre lik behandling av brukarane.

Tal på deponi og forbrenning frå denne statistikken inngår i statistikken Avfallsregnskapet, men tala kan avvike noko. Avfallsrekneskapen tar òg føre seg avfall som går til materialgjenvinning. I tillegg blir tala avstemte mellom dei forskjellige behandlingsmåtane ved at til dømes forbrenningsrestar som blir lagde på deponi er trekte frå avfall til forbrenning. Denne statistikken oppgjev dei faktiske mengdene som går til dei forskjellige behandlingsmåtane.

Statistikken blir utvikla, utarbeidd og formidla med heimel i lov av 21. juni 2019 nr. 32 om offisiell statistikk og Statistisk sentralbyrå (statistikkloven, lovdata.no).

Forurensningsloven §49. Oppgåvene blir brukt til statistikk med heimel i statistikkloven.

Statistikken inngår i nasjonalt program for offisiell statistikk, hovudområde Natur, areal, klima og miljø, delområde Avfall

Regulation (EC) No 2150/2002

Statistikken omfattar avfall behandla på deponi, avfallsforbrenningsanlegg, komposteringsanlegg og biogassanlegg. Frå og med 2010 omfattar statistikken òg avfall som blir behandla i industribedrifter med eige anlegg (til dømes industrideponi og forbrenningsomnar).

Frå og med 2017 er alt avfall inkludert, både ordinært og farleg, i avfall til forbrenning og i avfall som går til deponi. Lett forureina- og forureina masser er òg inkluderte i avfall til deponi.

Registerdata blir henta frå databasen "Forurensning" som Miljødirektoratet administrerer.

Fullteljing.

Editering er kontroll, gransking og endring av data.

Data for deponi, forbrenningsanlegg og biologiske behandlingsanlegg skal vere kontrollerte og godkjende av Statsforvaltarens og Miljødirektoratets saksbehandlarar. I tillegg blir tala sjekka mot tidelegare år og for store avvik, som tusentalsfeil. Tala blir òg sjekka for dobbeltrapportering og for feilplasserte tal, i tillegg til å bli kontrollerte mot andre avfallsstatistikkar.

Avfallsmengdene blir summerte for forskjellige anleggstypar og avfallstypar. Mengder biologisk behandla avfall blir rapportert både i tørrstoff og i våtvekt. Tala som blir publiserte viser tørrstoffinnhold for avløpsslam og våtvekt for anna biologisk avfall. Nokre få anlegg har ikkje oppgitt tørrstoff. Då reknar vi ut vekt i tørrstoff med utgangspunkt i våtvekt og ein gjennomsnittleg tørrstoffprosent rekna ut ifrå dei anlegga som har rapportert.

Ikkje relevant

Frå og med 2018 blir det ikkje publisert tal på fylkesnivå av konfidensialitetsomsyn. Hovudregelen er at ein ikkje kan offentleggjere tal dersom færre enn tre einingar ligg til grunn for ei celle i tabellen, og dette medfører fare for identifisering, at talet kan førast tilbake til oppgåvegivar eller ein anna identifiserbar person.

Tilsette i SSB har teieplikt.

SSB offentleggjer ikkje tal dersom det er fare for at oppgåvegivars bidrag kan bli avslørt. Dette medfører at tal som hovudregel ikkje blir publiserte dersom færre enn tre einingar ligg til grunn for ei celle i tabellen, eller viss ein eller to oppgåvegivarar sine bidrag utgjer ein svært stor del av celletotalen.

SSB kan gjere unntak frå hovudregelen dersom det følger av krav til statistikk i EØS-avtalen, oppgåvegivar er offentleg myndigheit, oppgåvegivar har samtykka, eller når opplysningane som blir avslørte er tilgjengelege i samfunnet.

Meir informasjon finn du i avsnittet ‘Konfidensialitet’ på SSBs side om metodar i offisiell statistikk.

For å sikre konfidensialitet nyttar vi metoden «undertrykking» i denne statistikken.

Statistikken over deponering og forbrenning er samanliknbar over tid. Enkelte industribedrifter har konsesjon for deponering på eige anlegg. Slikt avfall er med i statistikken frå og med 2010. Fram til og med 2011 var ikkje farleg avfall inkludert i dei deponerte mengdene.

Statistikken over totale mengder avfall behandla biologisk er samanliknbar frå og med 2017.

I dei eldste årgangane var anlegga svært forskjellig organisert og registreringsrutinane var forskjellige. Dette førte til ein del mangelfulle utfyllingar. I enkelte tilfelle blei tal oppgitt etter skjønn. I tvilstilfelle blei det tatt kontakt med anlegget for enten oppretting eller stadfesting av innrapporterte tal. Etter kvart har alle avfallsanlegg tatt i bruk vekt, og talgrunnlaget er relativt bra.

I forbindelse med bruk av registerdata henta frå databasen "Forurensning" ser vi at enkelte tal er feilplassert og oppført dobbelt.

Registeret over avfallsanlegg kan ha underdekning, men neppe av betydning i forhold til målgruppa.

Andelen "forbrenningsrester utsortert til materialgjenvinning" som faktisk blir materialgjenvunne er ukjent.

Revisjon er planlagd endring av tal som allereie er publiserte, for eksempel ved publisering av endelege tal der det tidlegare har vore publisert førebelse tal. Sjå også SSBs prinsipp for revisjon