Tannhelsetenesta, 2008

Målt i brutto driftsutgifter brukte fylkeskommunane til saman nærmare 2,1 milliardar kroner på tannhelsetenester i 2008. Dette er om lag 130 millionar kroner meir enn året før og tilsvarer ein auke på 6,6 prosent. Dei gjennomsnittlege utgiftene per innbyggjar i landet var i overkant av 2 140 kroner i 2008, noko som er ein auke på vel 40 kroner per innbyggjar frå 2007. Ein stor del av utgiftsauken kan tilskrivast høgare lønsutgifter i sektoren.

Fleire tannlegar og tannpleiarar

Talet på årsverk for tannlegar i landet held fram med å veksa. Frå 2004 til 2008 har talet på avtalte årsverk i offentleg og privat tannhelseteneste samla auka frå snautt 3 800 til om lag 4 100. Dette utgjer for 2008 vel 1 173 (tallet er rettet 6. juli 2009) innbyggjarar per tannlege i landet, og er ein positiv nedgang i innbyggjarar per tannlege på om lag 40 (tallet er rettet 6. juli 2009) sidan 2004.

Tannlegespesialistar har i same periode auka frå vel 200 avtalte årsverk i 2004 til om lag 380 i 2008, ein prosentvis auke på 85 prosent. Talet på innbyggjarar per tannlegespesialist har hatt ein positiv nedgang på nesten 10 000 personar sidan 2004.

Talet på tannpleiarar i tannhelsetenesta har auka frå vel 600 avtalte årsverk i 2004 til om lag 750 i 2008. Det er framleis flest tannpleiarar som arbeider i den offentlege tannhelsetenesta, men den prosentvise auken for perioden 2004-2008 er klart størst i den private tannhelsetenesta.

Fleire utanlandske tannlegar

Talet på utanlandske tannlegar som jobbar i Noreg held fram med å auka. Dei siste fem åra har tannlegar med utanlandsk landbakgrunn auka med nesten 50 prosent. I 2004 var det 666 utanlandske tannlegar i privat og offentleg tannhelseteneste, medan det i 2008 hadde auka til 993. Delen utanlandske tannlegar auka frå å vera 17,5 prosent av alle tannlegar i landet til å verta 24,3 prosent i perioden frå 2004 til 2008. Auken skjer både blant tannlegar med europeisk og ikkje-europeisk landbakgrunn.

Færre hol i tennene, men regionale skilnader i tannhelsetilstanden

Tannstatusen i aldersgruppene 12 og 18 år viser same tendens som for dei siste 25 åra; barn og unge har stadig færre hol i tennene. Den betra tannhelsa og -hygienen er mest sannsynleg eit resultat av meir bruk av fluor. Det er også rimeleg å tru at det førebyggande arbeidet i tannhelsetenesta har betra seg i den same perioden.

I 2008 er gjennomsnittstalet på tenner med karieserfaring (hol) blant tolvåringar på 1,4. Dette er ein nedgang frå 2007. Hedmark fylkeskommune har færrast hol blant sine tolvåringar med eitt, medan Finnmark har flest med 2,1.

For 18-åringar er gjennomsnittstalet i landet på 4,7 hol, noko som er mindre enn i 2007.Likevel ser ein for enkelte fylke ein liten auke i talet på hol. Oslo har færrast hol med 3,8, medan Finnmark har flest med eit gjennomsnitt på 6,4.

Viss ein ser på 18-åringar med mykje karieserfaring i tennene (DMFT>9 - meir enn 9 tenner med karieserfaring), er denne gruppa på 13 prosent for heile landet, mot 16 prosent i 2004. Ei samanlikning av fylka viser store regionale skilnader: I Oslo og Akershus ligg gruppa med 18-åringar som har mange hol på om lag 8 prosent, medan den same gruppa utgjer 23 prosent av dei behandla 18-åringane i Finnmark.

Tabeller:

• Tabell 1 Avtalte årsverk i den offentlege tannhelsetenesta. 2008
• Tabell 2 Avtalte årsverk i den private tannhelsetenesta. 2008