Introduksjon
Skjema 20Miljø omhandlar byggjesaksbehandling, deling, seksjonering og oppmåling. Formålet med rettleiinga er å forklare kva som ligg i kvar enkelt seksjon, og dessutan celler for utfylling. Skjemaet består av ei rekkje spørsmål som kommunen skal svare på. I det høvet kan det vere utfordrande å forstå kva tal det blir spurt etter. Derfor er rettleiinga eit nyttig verktøy, då målsetjinga er å samle inn rett og presis informasjon om byggjesaker i kommunen. Rettleiinga blir innleidd med nokre generelle tips, for å forenkle utfyllinga av skjemaet. Deretter følgjer ei detaljert forklaring av dei ulike celletypane til skjemaet. I det vidare følgjer ei inngåande forklaring av kvar enkelt seksjon, og dessutan celle for utfylling. Her blir gjort greie for det for omgrepsmessige definisjonar, og dessutan detaljerte forklaringar som gjer det enklare å fylle inn rett tal i tiltenkt celle.
Skjemaet er utarbeidd i KOSTRAs arbeidsgruppe for plan, byggjesak og miljø (PBM). Arbeidsgruppa består av representantar frå Kommunal- og Moderniseringsdepartementet (KMD), Miljødirektoratet, Riksantikvaren (RA), Kartverket, Helsedirektoratet (HD), Direktoratet for byggkvalitet (DiBK), Kommunesektorens organisasjon (KS) og Statistisk sentralbyrå (SSB).
1. Generelt
1.1 Språklege merknader i skjema
Skjemaet er utarbeidd både på bokmål og nynorsk. Rettleiinga er utarbeidd på bokmål og nynorsk. Skjemaet består av omfattande skjemakontrollar, for å hjelpe kommunen i rapporteringa. Skjemakontrollane finst berre på bokmål. I det vidare består skjema av informasjonsknappar i tilknyting til enkelte spørsmålsformuleringar og svaralternativ. Informasjonsknappane er komprimerte forklaringar henta frå rettleiinga.
1.2 Endringar i skjemainnhald og funksjonalitet
Innhaldet i skjema 20Miljøforvaltning er likt som førre år.
2. Design og funksjonalitet
Partane i KOSTRA-samarbeidet ønskjer å sikre god og detaljert informasjon frå kommunane. Hovudtala er av særskild interesse, og desse skal fyllast ut først. Og dersom desse hovudtala er 0, skal brukaren sleppe å bekymre seg meir om «å nulle ut» detaljerte tal. Derfor er skjemautfyllinga konstruert slik at ein fyller ut hovudtala først, og deretter detaljerte tal i den grad det finst tilgjengeleg. Ved å fylle ut hovudtal (summar, aggregat), får kommunane opna fleire celler for meir detaljert utfylling.
2.1 Generelle tips for klarheit og riktigheit i skjema
Før ein startar utfyllinga av skjemaet, er det noko grunnleggjande reiskapar som det er greitt å vere klar over. Dette vil gjere det enklare å fylle ut skjema, dersom ein står overfor hindringar. Då skjemaet inneheld celler med ulike formål kan det vere nyttig å sjå igjennom rettleiinga for konkrete tips om korleis dette kan løysast.
2.1.1 Kontrollar og feilmeldingar
Ved utfylling av skjema er det lagt inn ei rekkje kontrollar, som blir synleggjort for brukaren i form av feilmeldingar. Kontrollane og feilmeldingane skal vere til hjelp ved utfylling av skjema, for å sikre best mogleg kvalitet. Dersom utfyllinga av skjema er fullstendig, skal ein ikkje merke noko til desse. Har skjemaet manglar ved gjennomføring av kontroll, blir dette illustrert ved ei fargekoda feilmelding. Det er berre feilmeldingane gitt ved raud skrift som hindrar innsending av skjema. Meir informasjon om betydninga av ulike fargekodar for feilmelding finst på framsida av skjemaet.
Feilmeldingar oppstår likevel ved ei rekkje forhold:
• Ved manglande utfylling av skjemaceller
• Ved inkonsistens mellom skjemaceller som har ein logisk samanheng. Desse kontrollane kan også gå på tvers av bolkane i skjema.
• Feilmeldingane som kontrollerer tal og berekningar gjort av kommunen, skil ikkje mellom store og små avvik. Derfor må kommunen sjølv vurdere om det er gjort feil ved innlegging av data, og om desse feila er så små at dei kan passere.
Dersom det kjem mange feilmeldingar på ein skjemabolk, vil ein oppleve at det er vanskeleg å vite kva feilmelding som gjeld kva celler. Eit triks då er å føre markøren bort til eitt av skjemacellene med feil, men utan å klikke på cella. Då vil feilmeldinga bli synleg ei kort stund til høgre og nedanfor markøren, og det blir enklare å orientere seg om kva feilen gjeld. Dersom det er vanskeleg å navigere til kva celle feilmeldinga gjeld, er det mogleg å trykkje på feilmeldinga og då vil markøren plassere seg i gjeldande celle.
2.1.2 Delegering av skjemabolkar til andre fagpersonar/avdelingar
Det kan vere at personen som er ansvarleg for utfyllinga av skjema ikkje har oversikt over enkelte av fagtema. Dersom dette er tilfellet, kan ein elektronisk delegere skjemautfyllinga til andre i kommunen. Oppskrift for korleis dette blir gjort, er beskrive på nyheitssida til KOSTRA-innrapportering. I tillegg blir det informert om delegering av informasjonsutfylling i infoknappane til skjemaet.
2.1.3 Oppretting av PDF
Det kan vere praktisk å opprette ein PDF versjon av skjemaet. Både for å få oversikt over innhaldet, eller i samband med delegering av skjemabolkar. Øvst til høgre i skjema er det derfor eit PDF symbol som lagar ei PDF fil av skjemaet slik det ser ut i det ein klikkar på symbolet. Fleire skjemaelementer føreset at du har opna desse ved å fylle ut eit overordna spørsmål. Viss du ikkje har starta utfyllinga av skjema enno, vil desse ikkje vere synlege. Og då vil PDF-fila innehalde færre spørsmål sett i samanheng med kva som skal rapporterast.
Vi gir deg derfor eit tips for å få ein fullstendig PDF:
• Start utfyllinga av skjema med «tilfeldige» tal på nøkkelceller som opnar andre celler. Dette gjeld i all hovudsak inngangsspørsmål for alle bolkar.
2.2 Utfylling av celler med ulike formål
Det blir fylt ut eit skjema per kommune. Skjemaet er gjort tydeleg med omsyn til kva celler som skal fyllast ut og ikkje (sjå også forklaring i skjemabolk A).
• Celler til ordinær utfylling: Dette er celler som normalt kan og fortrinnsvis skal fyllast ut. Desse cellene er viste på vanleg nøytral bakgrunn, og er dominerande i skjemaet. Sjå forklaring nedanfor.
• Obligatoriske celler: Skjemaet kan ikkje sendast inn med mindre cellene er fylt ut med eit godkjent innhald. Obligatoriske celler har ingen særskild markering i skjema, men det blir gitt ei tydeleg feilmelding: «Feltet må fyllast ut», dersom cella er tom, og før skjemaet kan sendast inn. Rettleiinga inneheld detaljerte skildringar av kvar enkelt seksjon for utfylling. I den forlenginga blir gjort greie for det for, i rettleiinga, kva celler som er obligatoriske å fylle ut.
• Celler som må fyllast ut under særlege vilkår: Dette er celler som berre skal fyllast ut dersom særskilde vilkår er oppfylte. Eksempelvis dersom kommunen svarer «Ja» på eit inngangsspørsmål, eller eit overordna spørsmål har ein verdi større enn null (0). Slike celler har ein lysegrå fargetone i bakgrunnen. Sjå illustrasjon nedanfor.
• Celler som ikkje kan fyllast ut (summeringar, berekningar m. v.). Desse cellene har ein mørkegrå fargetone i bakgrunnen.
TIPS for klarheit og riktigheit i skjema:
• Viss du ikkje får til å lese eller taste inn verdiar i ei celle: Klikk på ei anna celle, for deretter å gå tilbake til den opphavlege cella.
• Fyll ut matrisene horisontalt, før du fyller inn vertikalt.
• Fyll ut så mykje som mogleg før du trykkjer «kontrollere» (nedst til venstre i skjermbiletet). Då slepper du unødvendige feilmeldingar fordi kontrollane også sjekkar dei cellene som ikkje er fylt ut enno.
• Ver merksam på at dersom du må forlate skjemaet før alt er utfylt, vil du risikere å miste det du har lagt inn. Dette kan du unngå ved å opne ein annan bolk (utan å måtte leggje inn data).
Merk: Det er stor forskjell på om det ikkje har vore aktivitet innanfor eit saksområde, eller om aktivitetsnivået er ukjent. For å få fram tydeleg informasjon om dette, gjeld følgjande regel for utfylling:
• Celler til utfylling skal så langt som mogleg blir fylt ut.
• Viss det ikkje har vore førekomstar av bestemde kategoriar under eit obligatorisk spørsmål, skal det fyllast ut med talet null (0).
• Dersom kommunen av ulike årsaker ikkje veit svaret på eit spørsmål som ikkje er obligatorisk, skal cella ikkje fyllast ut.
2.2.1 Utfylling av skjema
I boksen nedanfor blir det illustrert korleis skjemaet ser ut ved utfylling, og dersom utfylling manglar i obligatoriske celler. Det er viktig at alle opne celler blir så godt som fylte ut mogleg. Dersom utfyllinga i opne celler manglar, blir ikkje berekna sum verdiar der dette er aktuelt.
2.2.2 Automatisk utfylling i skjema
I boksen nedanfor blir det illustrert korleis skjema fungerer ved utfylling. Dømet nedanfor er eit utdrag frå skjemabolk C «Motorferdsel i utmark». Her er det vist at når det blir fylt ut med tal større enn 0 (null) i ei celle, så vil det føre til at celler som innhaldsmessig hengjar saman med den utfylte cella, blir opna for skriving.
Dette medfører at spørsmåla 2a – 2d blir opna for datainnlegging (blå piler).
• Dersom talet i spørsmål 2a, kolonne a er større enn 0, blir det opna for å fordele dette talet i spørsmål 2a, kolonnane b og c (raude piler).
• Og dersom talet i spørsmål 2a, kolonne b er større enn 0, blir det opna for å fordele det talet igjen på kolonnane b1, b2 og b3 (grøne piler).
Tilsvarande logikk i ein enklare variant er gjennomført for:
• spørsmålsbolk B
• spørsmål C5 à C5a
• spørsmål D4 à D4a.
3. Gjennomgang av bolkane til skjemaet
I etterfølgjande delkapittel følgjer ein detaljert gjennomgang av kvar enkelt seksjon i skjemaet. Spørsmålsformuleringa blir gjord tydeleg og det blir vist til eksterne lenkjer for ytterlegare informasjon om tala som kommunen skal fylle ut. I det vidare inneheld kapittel 3 informasjon om funksjonaliteten til skjemaet og vi tilrår å lese gjennom dersom det er utfordrande å forstå kva informasjon som skal rapporterast.
A. Opplysningar om kommunen
Det er viktig at namn, e-postadresse og telefonnummer til skjemaansvarleg blir fylt ut. Dette forenklar eventuell kontakt for revisjon (kvalitetsgjennomgang) i etterkant av innlevert skjema, og dessutan andre tilbakemeldingar frå SSB.
B. Rekreasjon og friluftsliv
I kolonne B skal kommunen rapportere tal for rekreasjon og friluftsliv. Det skal både rapporterast totaltal i kommunen og kor stort tal/stort areal som er underlagt kommunalt driftsansvar.
Merk: rapporteringa gjeld omfanget ved årets slutt.
Det blir tilrådd at kommunen gjer ei avgrensing på kart/digitalt kartverktøy. Med talfesting av areala, og at denne avgrensinga blir arkivert til bruk ved neste rapportering. Avgrensinga må oppdaterast når det skjer endringar i marka.
Funksjonalitet
I seksjon B er kolonne a (spørsmål 1 og 2) førehandsutfylt. Då har ikkje kommunen høve til å fylle inn tal i cella. I skjema blir det om kontrollert tala i kolonne b er større enn kolonne a. Dersom dette er tilfellet får kommunen eit kontrollspørsmål til vurdering. Dersom tala i kolonne b (I alt) er større enn 0 (null), blir det opna for å skrive inn tal i kolonne c (Av dette: Med kommunalt driftsansvar).
Tabellkolonnane for skjemabolk B: Rekreasjon og friluftsliv
a. Potensielt tilgjengelege område større eller lik 5 dekar innanfor tettstad.
Kolonne a er ein førehandsutfylt kolonne, der SSB har gjort førehandsberekningar av leike- og rekreasjonsareal med bakgrunn i kommunale kart og eigedomsregister for både spørsmål 1 og 2. Dette dannar grunnlaget for førehandsutfyllinga i kolonne a. For dei førehandsberekna tala frå SSB gjeld følgjande:
• Dei er gjorde etter ein standardisert metode, og gir samanliknbare tal for alle kommunar uansett storleik.
• Berekningane er gjorde berre for tettstader, ikkje for områda utanfor.
• Områda er berekna som samanhengande areal på ein eller fleire eigedommar som er utan bygningar.
• Dei siste tala er frå 2024.
I utgangspunktet er SSBs berekningar å vurdere som eit minimumstal, fordi nedre grense for rekreasjonsareal er sett så høgt som 5 dekar. Forventningane er derfor at kommunane kan rapportere minst det same arealet, men gjerne større. I motsett retning kan kommunen inkludere areal som SSBs berekningsmetodikk plasserer utanfor tettstadsgrensa. Kommunane blir oppmoda til å fylle ut cellene med tal som ein meiner er riktige lokalt.
Det er sett inn kontrollspørsmål i form av ei feilmelding i skjema dersom kommunane rapporterer eit mindre tal enn førehandsberekningane frå SSB tilseier, men kommunane kan velje å sjå bort frå denne meldinga.
Merk: Dei berekna leike- og rekreasjonsområda vart lagt ut som visning på SSBs kartportal (kart.ssb.no) 2024. Sjå kart over rekreasjonsområda heilt nedst til venstre i skjermbiletet, ved å velje temakart og klikke seg fram til rekreasjonskart. Det er viktig å zoome inn på området som skal studerast, då dette er grunnlaget for berekninga. Merk at rekreasjonsareal inntil 300 meter utanfor tettstadene er viste på karta. Statistikken derimot speglar arealet innanfor tettstadsgrensene.
Grunnlag for karta:
Arealklassar som inngår i SSBs berekningar, er skog, open fastmark, våtmark, bart fjell, grus- og blokkmark, park- og idrettsområde jf. SSBs standard for klassifisering av areal til statistikkformål.
Nærare om spesifikasjonane:
• Lange restareal inntil trafikkerte hovudvegar er fjerna.
• Område avsett til idrettsformål er ikkje med i berekningane.
• Grøntdrag og turvegområde kan falle både utanfor og innanfor SSBs berekningar, avhengig av eigenskapane og utforminga til arealet: Lange, smale område utan vesentleg breidd vil bli rekna som transportområde av ein eller annan karakter og falle utanfor berekningane.
• Det kan vere feil i kartgrunnlaget som medfører at område blir rekna som potensielle leike- og rekreasjonsareal, men eigentleg er i bruk til noko anna.
• Det er sett ei nedre storleiksavgrensing på 5 dekar.
Dei nyaste berekna tala frå SSB er per 21. desember 2016.
Om tettstader og berekning av tettstadsareal:
Avgrensinga av tettstader har relevans i samband med fastsetjing av kva leike- og rekreasjonsområde som skal vere med i rapporteringa, og kva for nokre av dei som har meir karakter av nær(tur)terreng og som ikkje skal takast med i rapportane.
Som tettstader blir husklynger rekna som samla har minst 200 innbyggjarar. Grensen mellom tettstader og omlandet går der avstanden mellom husa overstig 50 meter. Kart laget på grunnlag av denne definisjonen finst to plattformer:
Innsynsløysing som ikkje krev programvare: SSBs kartportal (kart.ssb.no)
Kart som krev nedlasting og GIS-programvare: http://www.ssb.no/natur-og-miljo/geodata.
SSB metoden sin for tettstadsavgrensing og avgrensing av ulike arealbrukområde innan tettstad går kort sagt ut på å ta utgangspunkt i eigedomsgrensene:
Eigedommar av normal storleik med bygningar i, er ikkje rekna som potensielle friluftsområde.
Større eigedommar med mykje ubygd areal og eigedommar utan byggverk derimot er rekna som potensielle friluftsområde.
b. I alt: Her skal kommunen etter beste evne fylle ut tal til dei ulike spørsmåla. Kjeldene for tala kan vere kommunale kart, journalførte vedtak o.l. – eller – for spørsmål 1 og 2; SSBs berekningar.
c. Av dette: Med kommunalt driftsansvar: Dette skal berre fyllast ut dersom det er rapportert tal større enn 0 i kolonne b. Med kommunalt driftsansvar siktar ein til at kommunen har det overordna ansvaret for vedlikehald og skjøtsel av leike- og rekreasjonsarealet, anten dette ligg på privat (eller statleg) grunn eller kommunal grunn. Kommunen kan setje bort den operative drifta til andre aktørar etter avtale ev. godtgjering. Dersom det er inngått ein slik avtale, har kommunen det overordna ansvaret, og det rapporterte talet må omfatte alle område som slike avtalar gjeld for. Merk: Det er forventa at kommunen kjenner til omfanget med kommunalt driftsansvar. Talet i kolonne c kan ikkje vere større enn talet i kolonne b.
Tabellradene for skjemabolk B: Rekreasjon og friluftsliv
1. Areal av leike- og rekreasjonsområde innanfor tettstader
Dette gjeld leike- og rekreasjonsareal innanfor tettstadsbusetnaden (område utanfor tettstaden skal dermed ikkje reknast med).
I spørsmål 1, kolonne b, blir oppgitt arealet (talet på dekar) som er regulerte eller på annan måte avsett eller opparbeidd til formålet, slik som parkar, leikeplassar, nærmiljøanlegg, uteanlegg ved barnehagar, skular, bueiningar og offentlege institusjonar, og dessutan mindre naturområde som ligg i tilknyting til bustadområde (såkalla 100-meterskogar).
Merk:
• Private hagar skal ikkje reknast med.
• Leike- og rekreasjonsareal skal ikkje omfatte ordinære idrettsanlegg til organisert aktivitet.
Vi ber kommunen om å fylle ut tal i kolonne b for spørsmål 1, anten kommunen har slike rekreasjonsareal eller ikkje. Dersom kommunen ikkje har eige talgrunnlag, vil vi tilrå eitt av to:
1. Bruk førehandsberekningane frå SSB dersom dette verkar å gi gjenkjennelege tal
2. Viss kommunen ikkje kjenner seg igjen i talet frå SSBs berekningar eller ikkje har tal for rekreasjonsareal, blir cella sett blank.
2. Talet på leike- og rekreasjonsområde innanfor tettstader
Det skal oppgivast talet på område for leik og rekreasjon i tettstader og byar. Avgrensinga er som i spørsmål 1a. Vi ber kommunen om å fylle ut tal i kolonne b for spørsmål 1, anten kommunen har slike rekreasjonsareal eller ikkje. Dersom kommunen ikkje har eige talgrunnlag, vil vi tilrå eitt av to:
1. Bruk førehandsberekningane frå SSB dersom dette verkar å gi gjenkjennelege tal
2. Viss kommunen ikkje kjenner seg igjen i talet frå SSBs berekningar eller ikkje har tal for rekreasjonsareal, blir cella sett blank.
3. Talet på rekreasjons- og friluftslivsområde tilrettelagt etter prinsippa om universell utforming
Det er ei forventning at alle kommunar har tilrettelagde rekreasjons- og friluftsområde etter prinsippa for universell utforming. Viss slike område ikkje finst, sett talet 0. Dersom kommunen veit at slike område finst, men dei ikkje er kartlagde eller ein ikkje veit omfanget av dei, må cella setjast blank.
Definisjon av universell utforming: Universell utforming er utforming av produkt og omgivnader på ein slik måte at dei kan nyttast av alle menneske, i så stor utstrekking som mogleg, utan behov for tilpassing og ei spesiell utforming. Tilgjengelegheit for personar med funksjonsnedsetjingar er sentralt. Samfunnsskapte hindringar kan gi dårlegare vilkår for utdanning, arbeid og aktivt sosialt liv for personar med nedsett funksjonsevne. Regjeringa har valt å leggje strategien universell utforming til grunn i arbeidet for å oppnå mest mogleg like vilkår. Korleis kommunane kan vareta den overordna målsetjinga om betra tilgjengelegheit i arealplanlegginga si er utdjupa i Rundskriv T-5/99 B ”Tilgjengelegheit for alle” (regjeringa.no).
For meir informasjon sjå:
• Barne-, ungdoms- og familiedirektoratets nettside «Nytt om universell utforming» (bufdir.no)
• NOU 2005: 8 Likeverd og tilgjengelegheit (regjeringa.no)
• Stortingsmelding nr. 40 (2002-2003) Nedbygging av funksjonshemmande barrierar (regjeringa.no).
Med tilrettelegging etter prinsippa om universell utforming meiner ein i denne samanhengen at stigningsgrad, breidd, sikring og overflate på tilkomst- og gangvegar er slik at dei kan nyttast av bevegelseshemma som bruker rullestol og av orienteringshemma. For at eit område skal kunne teljast med, må tilkomst/innfallsport og gangvegar / stinett inne i området vere tilrettelagt. Eit område skal reknast med sjølv om ikkje heile området er tilgjengeleg for rørsle- og orienteringshemma pga. bratt eller sterkt kupert terreng eller verneomsyn, men at dei deler av området som lèt seg leggje til rette med ein formålstenleg ressursbruk, faktisk er tilrettelagt. I tillegg krevst det at:
• Hovudattraksjonen til området er tilgjengeleg dersom området har dette. I eit område kvar hovudattraksjonen f. eks. er ei badestrand, skal badestranda vere tilrettelagd.
• Dersom parkeringsplassar, toalett osb. finst i området, skal desse kunne brukast av personar med nedsett funksjonsevne.
Statens kartverk har utarbeidd rettleiar for kartlegging av tilgjengelegheit og universell utforming i tettstader og i friluftsområde, Tilgjengelegheit og universell utforming (kartverket.no)
4. Samla lengd av turvegar, turstiar og løyper tilrettelagt for sommarbruk:
Det er ei forventning at alle eller dei fleste kommunar har turvegar, turstiar og løyper tilrettelagt for sommarbruk.
• Viss slike turstiar likevel ikkje finst, sett talet 0.
• Viss kommunen ikkje veit kor mykje turstiar m.m. som han har, blir cella sett til blank
Intensjonen med spørsmåla er å gi ein indikasjon på omfanget av kommunal satsing når det gjeld tilrettelegging for rekreasjon og friluftsliv i og utanfor tettstader. Her inngår turstiar og løyper som er tilrettelagt for allmenn ferdsel, anten ved grusing, rydding, merking (til dømes stiar oppmerket av DNT, andre frivillige organisasjonar eller grunneigarar), lyssetjing med meir. Vidare blir det føresett at turstiane og løypene blir skjøtta/blir i den grad haldne ved like som er nødvendig for å halde oppe standard. OBS: Gang- og sykkelvegar bygde for å skilje trafikantar og gi tryggare ferdsel skal ikkje medreknast. Dette blir rapportert på skjema nr. 24 Samferdsel. Heller ikkje tilkøyringsvegar til bustader skal medreknast.
5. Samla lengd av skiløyper som er planlagde maskinpreparerte under normale snøforhold
Det er ei forventning at det i svært mange norske kommunar er tilrettelagde skiløyper, som kan maskin preparerast når snøforholda tilseier dette.
• Viss slike skiløyper ikkje finst, sett talet 0.
• Viss kommunen ikkje har sikker kunnskap om kor mykje skiløyper som han har, blir cella sett til blank.
Spørsmålet dreier seg om løyper for skitur og treningsanlegg for langrenn, men ikkje alpinanlegg, anlegg for snøbrett og liknande. Lengda som skal oppgivast er løyper som er planlagde eller forventa preparerte, gitt nokolunde normale snøforhold. Dersom det ikkje er nokon plan for dette, kan ein oppgi kva som faktisk vart preparert. Dette skal inkludere alle dei faste avmerkte og/eller kartfesta køyrde skiløypene, uavhengig av løypestandard. Alle løyper som rutinemessig blir køyrde opp berre til vinter- og påskeferien, ev. til nokon helgar (vanleg i fjellkommunar) skal også inkluderast. Rapporteringa gjeld (kolonne b) uavhengig av kven som preparerer løypene, så lenge dei er til allmenn benyttelse. For kolonne c gjeld det som kommunen har eit overordna ansvar for, sjå skildringa over.
Merk: Dersom løypene kryssar kommunegrensene, er det berre kommunens del av dette løypenettet som skal reknast med.
C. Motorferdsel i utmark
Generell informasjon om rapportering av motorferdsel i utmark. Formålet med bolk C Motorferdsel i utmark er å danne eit bilete av omfanget av den motoriserte ferdselen i kommunen, for dermed å kunne få eit inntrykk av slitasje og belastning på naturmiljøet og friluftslivet.
Formålet med motorferdselslova (lovdata.no) er” ut frå ei samfunnsmessig heilskapssyn å regulere motorferdselen i utmark og vassdrag med sikte på å verne om naturmiljøet og fremje trivselen”.
Rapportering frå kommunar er pålagde i samsvar med § 7 i Nasjonal forskrift til motorferdselslova (lovdata.no) (nytt siste ledd).
Omfang og klassifisering: Spørsmåla i skjema 20Miljø gjeld saksbehandling:
• etter Lov om motorferdsel i utmark og vassdrag 10. juni 1977 nr. 82.
• og Den nasjonale forskrifta for bruk av motorkøyretøy i utmark og på islagt vassdrag
Spørsmåla gjeld alle former for motorisert ferdsel i utmark (motorkøyretøy, motorfartøy og luftfartøy). Føresegner i gjeldande lovverk:
• Løyve om motorferdsel i utmark og vassdrag 10. juni 1977 nr. 82
• Nasjonal forskrift til motorferdselslova (nytt siste ledd)
§ 6 i lova (løyve etter søknad), § 5 i forskrifta, § 5a i forskrifta, § 6 i forskrifta.
C1. Behandling av søknader om motorferdsel i utmark
Dersom ein og same søknad inneheld dispensasjon for køyring på fleire av desse naturtypane, skal alle aktuelle typar angivast. Det betyr at summane av spørsmåla i radene 2a-2d kan bli høgare enn talet som er oppgitt i spørsmål 2. Nokre kommunar oppgir at dei har etablert lokale forskrifter for motorferdsel i utmark, som dei ev. kan dispensere frå. Det skal likevel ikkje rapporterast dispensasjonar frå desse forskriftene. (Sentrale styresmakter skal ha tilgang til sjølve dei lokale forskriftene via Lovdata).
Funksjonalitet
Manøvreringane er beskriven og illustrert innleiingsvis i rettleiinga. I tillegg til celler som krev utfylling, inneheld skjema berekningsceller som er skriveverna:
• Spørsmål 1, om talet på gyldige dispensasjonar ved årets utgang, er eit resultat av summeringar av spørsmål 2 og spørsmål 3.
• Spørsmål 2 kolonne b – c er summar av spørsmåla 2a til og med 2d.
• Spørsmåla 2c og 2d for kolonne b1 er kopi av same spørsmål for kolonne b. Det kjem av at det berre er éin heimel som kan gi dispensasjonstilgang.
• Spørsmål 3, kolonne b, er ein sum av spørsmåla frå 3b1 til 3b4.
• Spørsmål 3a er førehandsutfylt med tal frå rapporteringa for året i førevegen.
• Spørsmål 4, kolonne b2, er ein kopi av same spørsmål i kolonne b. Dette for å gjere tydeleg at det berre er motorkøyretøy disponible etter § 5 i motorferdselslova som det spørst om.
Formålet med denne oppstillinga og kontrollane er å synleggjere nokre resultat av rapporteringa, og å auke kvaliteten på innrapporteringa.
Tabellkolonnar for bolk C1 Behandling av søknader om motorferdsel i utmark
Kolonnane speglar kva lovføresegner som gjeld kva ferdselsformer. Eksempelvis vil dispensasjonssøknader om motorferdsel på barmark berre kunne tillatast etter Motorferdselforskriftens §§ 5a og 6, og ikkje etter § 6 i lova eller § 5 i forskrifta . Derfor er desse siste cellene blanka ut. Tilsvarande vil eit avslag berre gjelde søknadene i år og ikkje kunne aggregerast opp til ein status ved årets inngang og utgang.
Tabellradene for bolk C1 Behandling av søknader om motorferdsel i utmark
1. Talet på gyldige dispensasjonar per 31.12 i alt
Cellen speglar totalmengda av gyldige dispensasjonar for motorferdsel i utmark, ift motorferdselslova. Cella er ei summeringscelle av spørsmål 2 og 3, og skal ikkje skrivast i.
2. Talet på søknader om dispensasjon frå motorferdselsforbodet behandla siste år I ALT
Det skal teljast dispensasjonar som det er gjorde vedtak om i rapporteringsåret. Dispensasjonar kan givast for motorferdsel for både sommar og vinter, og dessutan lufttransport. Her skal det teljast det samla talet dispensasjonar for sesongar og transportformer. Dersom ein søknad (eit journalført brev/skjema/e-post) handlar om å få køyre…
• …fleire ferdselsformer, t.d. både snøskuter og barmarkskøyring, eller…
• …det blir søkt om køyring til ulike formål, eller…
• …det blir sendt éin felles søknad for fleire personar, skal det reknast som fleire separate søknader.
Dersom ein dispensasjon inneheld løyve til å køyre til fleire formål eller for fleire personar, skal det reknast som fleire separate dispensasjonar.
2a-2d. Av dette: Søknader om motorferdsel på/i…
• Kommunen skal også oppgi korleis totaltalet søknader fordeler seg på ferdselsformene nedanfor. Summen av talet på søknader (og innvilga løyve eller avslag) for dei ulike ferdselsformene i spørsmål 2a-2d kan bli høgare enn talet på søknader oppgitt i spørsmål 2.Ferdselsformene – og spørsmåla – er:
• 2a: Av dette: Søknad om motorferdsel på snø
• 2b: Av dette: Søknad om motorferdsel på barmark
• 2c: Av dette: Søknad om motorferdsel på vatn
• 2d: Av dette: Søknad om motorferdsel i luft (landingsløyve)
3. Talet på dispensasjonar gitt tidlegare år og som framleis var gyldige per 31.12 siste år
Det skal teljast opp dispensasjonar som kommunen har gitt tidlegare år, og som framleis er gyldige ved årets utgang. Dette gjeld også for dispensasjonar etter alle lovføresegnene. Dispensasjonar gitt frå lang tid tilbake som ikkje er tidsavgrensa eller som framleis gjeld, skal også reknast med.
3a. Talet på gyldige dispensasjonar per 1.1. i rapporteringsåret rapportert året før. Cellene er førehandsutfylte med data frå fjoråret, henta frå spørsmål 1 dette året. Cellene blir m.a. brukte til kontroll av dei rapporterte dataa i år (sjå spørsmål 3b).
3b. TIL KONTROLL: Talet på dispensasjonar gitt tidlegare år som vart ugyldige i løpet av rapporteringsåret. Dette er ei berekna celle som kjem fram under utfyllinga. Logikken er beskriven i boksen over.
C2. Leigekøyring med snøskuter
I denne bolken er det berre eitt spørsmål. Her spørst det etter talet på disponible/tillate brukte køyretøy for leigekøyring. Det skal teljast kor mange køyretøy som er tillatne disponerte for leigekøyring. Dette talet kan vere større enn talet på løyve til leigekøyring, og medfører at for kvar leigekøyrar må det teljast opp talet på køyretøy der er gitt løyve til at ein brukar.
C3. Løyper for fornøyelsekøyring med snøskuter
Tabellkolonnene for bolk C3 Løyper for fornøyelseskjøring med snøskuter
• I samsvar med motorferdlova §4a: «Departementet kan gi kommunestyret, eller anna folkevalgt organ som kommunestyret bestemmer, myndigheit til i forskrift å fastsetje løyper for køyring med snøskuter på vinterføre»
• I samsvar med nasjonal forskrift §8: «I avgrensa område med viktige fiskevatn som ligg meir enn 5 km frå brøyta veg, og som har lita befolkning og ligg utanom hyttegrender og sårbare naturvern-, frilufts- eller viltområde, kan Miljødirketoratet opne moglegheit i enkelte delar av landet for bruk av snøskuter. I slike område kan Statsforvaltaren leggje ut løyper for køyring med snøskuter etter forslag frå kommunen. Statsforvaltaren kan fastsetje vilkår for bruken av løypene.»
• I samsvar med motorferdselslova §5, tredje ledd (Merk: Dette gjeld berre Troms og Finnmark fylke): «I Finnmark og i Nord-Troms (kommunane Kvænangen, Kåfjord, Lyngen, Nordreisa, Skjervøy og Storfjord) kan Statsforvalteren etter forslag frå kommunestyret gi forskrift om tilgang til bruk av snøskuter på vinterføre langs særskilde løyper i utmark og på islagde vassdrag. Vedkommande kommune skal sørgje for merking av og informasjon om løypene.»
Tabellradene for bolk C3 Kløyver for fornøyelsekøyring med snøskuter
1.Har kommunen fastsett snøskuterløyper? (Ja/Nei).
For alle spørsmåla gjeld at det skal svarast «Ja» eller «Nei» på spørsmålet. Det er obligatorisk å fylle ut celler i kolonne a og b. Blir det svart «Ja» på spørsmål 1 a, b og c føreset det at spørsmål 2 a, b og c blir svart på, i form av å 2.Viss ja på spørsmål 1; oppgi talet på kilometer snøskuterløype som er fastsett totalt. Dersom det blir svart «Nei» på spørsmål 1, er det ikkje mogleg å svare på spørsmål 2.
Fullmakta til kommunen føreset dokumentasjon av løypetrasear etter vedtak om å opprette slike trasear er fatta. Ifølgje motorferdselsforskriftas § 4a (lovdata.no) skal dei fastsette løypene teiknast inn på kart som skal visast i kartet til kommuneplanens arealdel. Det er forventa og blir derfor føresett at kommunane kan gi gode tal på spørsmålet. Dersom kommunen likevel ikkje kan angi talet på km. snøskuterløyper som er fastsette, skal cella likevel stå blank.
D. Kulturminne og kulturmiljø
Tabellradene for bolk D. Kulturminner og kulturmiljø
1. Talet på tiltak kommunen har gitt økonomisk støtte til som omfattar freda kulturmiljø og kulturmiljø regulert med bevaringsstatus: Formålet med spørsmålet er å kartleggje om kommunen bruker av eigne midlar til slike formål. Tiltak som har vorte støtta med øyremerkte midlar som er tildelt kommunen frå andre offentlege organ, stiftingar og privatpersonar m.m. skal ikkje reknast med. Spørsmålet om støtte til tiltak er avgrensa til:
• Kulturminne og kulturmiljø som er freda (kulml §§ 15, 19, 20 og 25),
• Kulturminner og kulturmiljø som er regulerte til bevaring av kulturminne og kulturmiljø (jf.. pbl. § 12-5 nr.5)
• omsynssone med formålet bevaring av kulturmiljø (jf.. pbl. § 12-6)
Som tiltak blir rekna vedlikehald, skjøtsel o.l. Alle tiltak som har fått utbetalt støtte frå kommunen i rapporteringsåret skal teljast med, sjølv om vedtaket om støtte er vedteken tidlegare. Dersom det er gjort vedtak om støtte til eitt bestemt tiltak i rapporteringsåret, men inga utbetaling har funne stad, skal det ikkje fyllast inn tal i cella. Tilsvarande skal det reknast med tiltak som har fått støtte i rapporteringsåret, sjølv om vedtaket om støtte er fatta året i førevegen.
2. Har kommunen knytt til seg kulturminnefagleg kompetanse i kommunen
Spørsmålet skal svarast på med «Ja» eller «Nei». Ved avvik i forhold til svaret i fjor, vil kommunen få sjanse til å stadfeste eller korrigere. Med eigen kulturminnefagleg kompetanse blir forstått at kommunen ved årets utløp har ein eller fleire tilsette med kompetanse på cella for å vareta dette fagområdet, eventuelt har inngått samarbeid med andre kommunar. Er det inngått samarbeid med andre aktørar enn kommunar (t.d. museum e.l.), tel dette som «Nei».
3. Talet på vedtak siste år i samsvar med forskrift for PBL § 31-4 om pålegg om utbetring av bevaringsverdige bygg. I samsvar med pbl. § 31-4 Byggesaksforskriften kapittel 19 (lovdata.no), i kraft frå 1.1.2013. Kommunen kan gi pålegg om utbetring når bygning med høg bevaringsverdig forfell dersom det ikkje skjer utbetring. Det skal oppgivast talet på vedtak som er fatta i rapporteringsåret i samsvar med:
• Byggjesak§ 19-5 i forskrifta (pålegg om utbetring som skal få bygningen tilbake til eit vedlikehaldsnivå som varetek bevaringsverdien) eller…
• … § 19-6 (pålegg om iverksetjing av umiddelbare sikringstiltak der ein bygning med høg bevaringsverdig blir utsett for fare for forfall pga. brann, hærverk eller liknande).
• I samsvar med pbl. § 31-4 Byggesaksforskriften kapittel 19, i kraft frå 1.1.2013
4. Har det vorte utarbeidd oversikt for verneverdige kulturminne og kulturmiljø i kommunen? Spørsmålet er om kommunen har hatt ein systematisk gjennomgang og verdsetjing av lokale kulturmiljø, slik at den har ei oversikt over den totale massen av verneverdige objekt når det kjem ein søknad om riving, utbetring eller liknande. Med verneverdig siktar ein her til nasjonal, regional eller lokal verneverdi. Spørsmålet gjeld derfor også objekt som nemnt i spørsmål 1, og 3. Spørsmålet skal svarast på med Ja eller Nei. Ved avvik i forhold til svaret i fjor, vil kommunen få sjanse til å stadfeste eller korrigere. Dersom svaret på spørsmålet er «Ja», blir spørsmål opna 4a for utfylling.
4a. Talet på bevaringsverdige kulturminne som er registrerte i kommunen i alt
Her skal oppgivast alle bevaringsverdige kulturminne som kommunen har registrert totalt, inkludert dei som finst i sentrale databasar (Oskeladden m.m.), dvs. summen av registreringar i Oskeladden osb., og eigne registreringar som ikkje er lagde inn i nasjonale system.
E. Kommentarar og merknader til skjemaet
Skjemaet og rettleiinga er utarbeidd av KOSTRAs arbeidsgruppe for areal- og samfunnsplanlegging, byggjesaksbehandling, kulturminne, natur og nærmiljø. Ei rettleiing blir aldri 100 prosent dekkjande for alle som skal bruke ho; ho kan alltid bli betre. Vi ber deg gi oss tilbakemelding på uklare spørsmålsstillingar eller dårlege forklaringar i rettleiinga, og gjerne kva tiltak som kan gjere den betre.
Dersom fleire medarbeidarar har bidrege til skjemautfyllinga, kan namn og telefonnummer på desse oppgivast i dette cella.
F. Utfylling av skjemaet
Er elektronisk sakssystem brukt som grunnlag for store delar av rapporteringa? Vi har grunn til å tru at saksbehandlingsverktøy, arkivsystem og plansystem er tilgjengeleg for den / dei som skal rapportere på skjema. Om dei er brukte som rapporteringsgrunnlag, uavhengig av om rapporteringa byggjer på (eigendefinerte) filuttrekk eller ikkje, skal oppgivast med å svare «Ja» eller «Nei».
Eit «Ja-svar» opnar spørsmål 1a. Eit «Nei-svar» sperrar for utfylling av spørsmål 1a.
1a. Viss «Ja» i spørsmålet over: Er tala komne fram som resultat av maskinelle oppteljingar/summeringar?
Viss kommunen sjølv, eller den som leverer plansystema til kommunen har lagt til rette for maskinelle oppteljingar/summeringar på ein slik måte at dette er brukt som rapporteringsunderlag, skal det svarast «Ja» på spørsmålet.
Viss sakssystemet til kommunen er brukt som grunnlag for manuelle oppteljingar/summeringar til KOSTRA-rapporteringa, skal det svarast «Nei» på spørsmålet.
2. Talet på timar det tok å rapportere i alt.
Cella er ei automatisk summering av spørsmål 2a og 2b, og skal ikkje fyllast ut.
2a. Talet på timar det tok å skaffe informasjonen. Her skal oppgivast berre den tida det har teke å ekstrahere informasjon frå saks- og plansystema til kommunen. Tid brukt på oppdatering av desse systema forut for informasjonsuthentinga skal ikkje reknast med.
2b. Talet på timar det tok å fylle ut skjemaet. Her skal oppgivast berre den tida det tok å fylle inn data i skjema, etter at informasjonen var skaffa til vegar. Det skal ikkje skiljast på arbeidstid til punching eller meir automatiske utfyllingsrutinar.
3. Kommentarar og merknader til skjemaet
Skjemaet og rettleiinga er utarbeidd av KOSTRAs arbeidsgruppe for plan, byggjesak og miljø.
Ei rettleiing blir aldri 100 prosent dekkjande for alle som skal bruke ho; ho kan alltid bli betre. Vi ber om tilbakemelding på uklare spørsmålsstillingar eller dårlege forklaringar i rettleiinga, og gjerne kva tiltak som kan gjere den betre. Dersom fleire medarbeidarar har bidrege til skjemautfyllinga, kan namn og telefonnummer på desse også blir oppgitt i denne cella.