I januar 2024 var foreldrebetalinga for eit gjennomsnittleg norsk barnehagebarn med Undersøkinga måler månedssatsar for fulltidsopphald på 41 timer eller meir per uke. i barnehage 2 504 kroner i månaden. I tillegg kravde barnehagane i snitt inn 379 kroner for å dekkje kostpengar og andre tilleggsutgifter. Med 11 betalingsterminar i året, svarer dette til ei årleg betaling på  31 720 kroner for eit fulltidsopphald inkludert kostpengar og andre tilleggsutgifter. Dette er ei nedgang på 0,4 prosent samanlikna med januar i fjor, syner nye tal frå statistikken Foreldrebetaling i barnehagar.

Fleira faktorar bidrar til at foreldrebetalinga på landsbasis er tilnærma uendra frå fjoråret:

  • Med verknad frå 1. august 2023 vart søskenmoderasjon utvida til å omfatte 100 prosent reduksjon i foreldrebetalinga, altså gratis barnehageplass, frå barn nummer tre. Dette gjeld familiar der søskena bur fast saman og går i barnehage i same kommune.
     
  • Frå same dato vart barnehage gratis i heile Finnmark fylke og sju kommunar i Nord-Troms, den såkalla tiltakssona.
     
  • Samstundes auka gjennomsnittlege kostpengar og andre tilleggsutgifter i alle landets fylke i perioden - på landsbasis auka desse utgiftene med 7,1 prosent. Den største auken finn vi i Agder og Finnmark, på høvesvis 23,9 og 13,3 prosent. Telemark hadde landets lågaste auke i kostpengar og andre tilleggsutgifter, på 4,1 prosent.
     
  • Gjennomsnittleg månadleg betaling for ein fulltidsplass, inkludert friplassar, auka i 7 av landets 15 fylke.

I utrekninga av gjennomsnittssatsane er det teke omsyn til betalingsmoderasjonar som gratis kjernetid, søskenmoderasjon og friplassar. Dette er vekta med talet på barn som faktisk mottar dei ulike moderasjonane i kommunane.

Sidan foreldrebetalinga er knytt til hushaldas inntektsnivå, vil ein endring i betalingssatsane spegle både endringar i bruttoinntekta til barnefamiliar og barnehageordningane til kommunane. På same måte vil ulike gjennomsnittlege satsar på tvers av fylke også spegle skilnader i inntektsfordelinga til barnefamiliar mellom fylka.

Høgast og lågast årsbetaling

Trøndelag fylke hadde i januar 2024 høgast gjennomsnittleg årsbetaling på 33 342 kroner, samt den høgste auken på 3,9 prosent frå januar året før. I 2023 var det Møre og Romsdal fylke som hadde høgast gjennomsnittleg årsbetaling.

Lågast årsbetaling hadde Finnmark og Troms, der eit gjennomsnittleg hushald betalte høvesvis 87,8 og 7,1 prosent mindre enn i 2023, sterkt påverka av innføringa av gratis barnehage i tiltakssonen. Om vi ser bort frå Finnmark, der prisen for eit års fulltidsopphald berre bestod av kostpengar og andre tilleggsutgifter, og summerte til 3896 kroner, var Østfold fylket med den lågaste årlege betalinga i januar 2024, på 29 620 kroner.

Figur 1. Gjennomsnittleg årsbetaling for eit barn, etter fylke. Alle barnehagar. Januar 2024. Kroner

Dei fleste barnehagar krev kostpengar

Tala visar at 99 prosent av dei kommunale barnehagane kravde kostpengar ut over maksimal månadleg sats i januar 2024, medan 97 prosent av dei private barnehagane gjorde det same. I gjennomsnitt kravde private barnehagar likevel meir i kostpengar og andre tilleggsutgifter enn kommunale barnehagar. Medan eit gjennomsnittleg hushald betalte rundt 332 kroner månadleg i kostpengar og andre tilleggsutgifter for et barn i kommunal barnehage, kravde privateigde barnehagar i gjennomsnitt 399 kroner månadleg.

–  Denne skilnaden er likevel mindre enn ho var i fjor. Samanlikna med året før, hadde kommunale barnehagar ein auke i kostpengar og andre tilleggsutgifter på rundt 8 prosent, samstundes som privateigde barnehagar hadde ein nedgang i desse utgiftene på rundt 0,7 prosent, seier seksjonssjef Espen Kristiansen i Statistisk sentralbyrå. 

Foreldre i Oslo betalte i gjennomsnitt minst i kostpengar per barn, 311 kroner i månaden. Barnehagane i Østfold og Akershus fylke kravde derimot landets høgaste kostpengar, 415 kroner i månaden.

For fleire detaljar, sjå rapporten «Foreldrebetaling i barnehager, januar 2024».