Arbeidskraftundersøkinga, sesongjusterte tal, august 2005

Sjølv om auken er innanfor feilmarginen i AKU, er dei siste tala likevel i tråd med den aukande trenden vi har hatt sidan sommaren 2003.

Arbeidsløysa i august (tremånadersperioden juli-september) var om lag like høg som i mai (april-juni). Etter ein vekst frå 2004 og inn i starten på 2005, har arbeidsløysa ikkje endra seg mykje, ifølgje AKU. Sesongjusterte tal for registrerte arbeidslause ved Aetat har i same periode (frå mai til august) synt ein nedgang på 3 000 personar.

Lågare arbeidsløyse internasjonalt

Den sesongjusterte arbeidsløysa i Noreg var 4,8 prosent i august, mot 4,7 prosent i mai. I EU-landa var talet uendra på 7,9 prosent, medan OECD-landa hadde ein nedgang frå 6,6 til 6,5 prosent. I USA gjekk arbeidsløysa ned frå 5,1 til 4,9 prosent, i Danmark frå 5,0 til 4,8 prosent, og i Finland frå 8,3 til 8,2 prosent. Frå mai til august var det ein nedgang også i Frankrike, frå 9,8 til 9,6 prosent, medan Tyskland hadde ein auke frå 9,5 til 9,6 prosent, syner tal frå OECD og Eurostat .

Nedgang i vekeverkstala

Frå mai til august i år minka talet på utførte vekeverk (à 37,5 timar) med 65 000, noko som er klårt utanfor feilmarginen i AKU. Tal frå AKU syner at nedgangen heng saman med at talet på personar med ferie i heile referanseveka har auka sterkt i sommarmånadene juni, juli og august i år, samanlikna med 2004 (og 2003). Auken er særleg sterk for juli og august. Ein skulle vente at feriefråværet i sommarmånadene samla sett var om lag likt i 2004 og 2005. Tala kan difor tyde på at ein ser eit endra mønster i ferieavviklinga, noko som gjer at sesongjusteringsmetoden for tida fungerer dårleg som bilete på den trenden som gjeld utførte vekeverk.

Uvisse ved dei sesongjusterte tala

Føremålet med å justera for sesongvariasjon, er å beskriva utviklinga gjennom året og gje tal på endringar for den siste tremånadersperioden, som er reinsa for normale sesongsvingingar. Kvalitetstestar syner at dei sesongjusterte tala for AKU-arbeidsløysa er usikre. Sesongjusteringsmetoden har vanskar med å identifisera eit stabilt sesongmønster i denne talserien. Dei tilfeldige utslaga er relativt store i forhold til sesongkomponenten. I tillegg er det relativt få arbeidslause i utvalet, slik at uvissa blir stor. Dette gjer at tala må tolkast med varsemd. For å redusera utvalsuvissa, er dei publiserte AKU-tala tremånaders glidande gjennomsnitt av dei sesongjusterte tala. Til dømes er talet for august gjennomsnittet av overslaga for juli, august og september.

Tabeller:

• Tabell 1. Sysselsetjing og arbeidsløyse for personar 16-74 år. Sesongjusterte tal, tremånadars glidande gjennomsnitt. Absolutte tal i 1000 og arbeidslause i prosent av arbeidsstyrken.